Το Συρράκο- όπως και όλα σχεδόν τα χωριά στα Τζουμέρκα- παρά τις ομορφιές του τοπίου και τις υψηλού επιπέδου τουριστικές υπηρεσίες που προσφέρουν οι πέτρινοι ξενώνες, ζωντανεύει μόνο τα καλοκαίρια. Τους χειμώνες τα πράγματα είναι απρόβλεπτα…
Πριν κινήσετε βόρειο-δυτικά της χώρας για το όμορφο Συρράκο στην ‘Ηπειρο, ενημερωθείτε λεπτομερώς για την πρόγνωση καιρού στην περιοχή. Διότι μπορεί να ξεκινήσετε π.χ από την Αθήνα με λαμπρό καιρό, να περάσετε στην ηπειρωτική Ελλάδα μέσω της γέφυρας Ρίου-Αντιρίου αντικρίζοντας το Ιόνιο γαλήνιο στα δυτικά και να αντιληφθείτε ότι στα βόρεια οι βουνοκορφές- όπου και ο προορισμός σας- σβήνουν μέσα σε ένα ουρανό βαρύ και μολυβένιο. Στο Μεσολόγγι οι πρώτες χοντρές σταγόνες της βροχής να χτυπούν παρμπρίζ του αυτοκινήτου και στην ΄Αρτα να πέσετε για λίγα λεπτά σε χαλαζόπτωση! Ε, όταν θα φτάσετε πιά στο Συρράκο, θα το’ χει στρώσει το χιόνι για τα καλά…
Υπό αυτές τις συνθήκες έγινε το ταξίδι μας προς το Συρράκο. Θολό τοπίο στην ομίχλη σε μία εντυπωσιακή ορεινή διαδρομή στο Εθνικό Πάρκο των Τζουμέρκων. Πυκνή βλάστηση, πλατάνια, οξυές, ρυάκια και ποταμάκια. Παντού τρέχουν νερά και βρέχει κιόλας!
Ο δρόμος ασφάλτινος, στενός με στροφές, ανηφορίζει βόρεια της ‘Aρτας προς Άγναντα. Οδηγούμε με χαμηλή ταχύτητα μέσα από ριπές ομίχλης. Αφήνουμε πίσω μας έρημα χωριουδάκια. Και ποιος να ‘ναι έξω με τέτοιο καιρό;
Οσο ανηφορίζουμε προς το Συρράκο- που δεν λέει να φανεί- τόσο το φως πέφτει. Το τοπίο σταδιακά γυμνώνεται από την πυκνή βλάστηση και οι σταγόνες της βροχής έχουν γίνει πλέον χοντρές νιφάδες χιονιού.
Στα επόμενα λίγα χιλιόμετρα που μας χωρίζουν από τον προορισμό μας οι όχθες του δρόμου δεξιά κι αριστερά έχουν καλυφθεί με παχύ χιόνι και το οδόστρωμα μπροστά μας ξετυλίγεται πλέον δραματικά άσπρο και άσπιλο. Οι αναγκαστικά χαμηλές ταχύτητες κάνουν το Συρράκο να μοιάζει πολύ μακρινό.
Όταν πιά φτάνουμε έχει πέσει το λυκόφως…
Το πέτρινο χωριό ξεπροβάλλει στο χιονισμένο τοπίο κατάλευκο και σιωπηλό. Αυτοκίνητο δεν περνά στα πέτρινα καλντερίμια του. Ο δρόμος σταματά σε δύο σημεία για πάρκινγκ στην είσοδο του χωριού. Ετσι, ζωστήκαμε στους ώμους τα σακίδια με τα απαραίτητα, φορέσαμε χιονοπάπουτσα, φόρμες του σκι, σκουφιά, γάντια και χωθήκαμε σχεδόν μισό μέτρο στο φρεσκο-στρωμένο χιόνι για να ανοίξουμε δρόμο στο πλακόστρωτο μονοπάτι και να φτάσουμε στην πλατεία του χωριού.
Εκείνο το βράδυ στο χιονισμένο Συρράκο με τα ζηλευτά πετρόχτιστα σπίτια, τα λιγοστά φώτα και την γραφική πλατεία με τα πλατάνια, δεν ακουγόταν ψυχή ζώσα. Απόλυτη ησυχία. Εκκωφαντική σιωπή στην ακινησία του τοπίου. Αυτός πρέπει να είναι ο ήχος του χιονιού…
Ισα, λοιπόν, που προλάβαμε να φτάσουμε, για να αποκλειστούμε!
Η επόμενη μέρα βρήκε το Συρράκο μέσα στο μεγαλείο του κατάλευκου χιονισμένου τοπίου. Η ομορφιά του πέτρινου χωριού διακρίνεται ακόμη και στο χλωμό φως ενός χειμώνα που αντιστεκόταν σθεναρά στον ερχομό της άνοιξης. Ο καιρός βαρύς και τις επόμενες ώρες αναμένεται δεύτερο κύμα χιονόπτωσης στην περιοχή.
Το Συρράκο δεν είναι ένα τυχαίο Βλαχοχώρι στο ορεινό σύμπλεγμα των Τζουμέρκων. Είχε σημαντική πνευματική και εμπορική ανάπτυξη κατά το 19ο αιώνα. Ήταν ονομαστό για τις περίφημες μάλλινες κάπες. Οι κάτοικοι του εμπορεύονταν σε όλη την Ευρώπη μάλλινα είδη και προμήθευαν όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις (Λιβόρνο, Τεργέστη, Ρώμη, Οδησσό, Μόσχα, Παρίσι). Η Συρρακιώτικη κάπα ήταν περιζήτητη και λέγεται ότι ακόμα και ο στρατός του Μεγάλου Ναπολέοντα εφοδιάζονταν με μεγάλες πατρίδες.
Οι ξένοι περιηγητές Leake και Pouqueville που το 1815 και το 1818 αναφέρουν ότι βρήκαν στο Συρράκο «εμπορικήν κίνησην, αμιλλωμένην προς τας καλυτέρας ευρωπαϊκάς πόλεις», δηλώνουν την ύπαρξη σημαντικών βιβλιοθηκών και κυκλοφορία ευρωπαϊκών εφημερίδων, ένδειξη της πνευματικής ανάπτυξης παράλληλα με την εμπορική.
Τα αξιοθέατα ferme’ και τα κλειδιά στα …Γιάννενα
Παρά την ένδοξη ιστορία του τόπου και τα σημαντικά του αξιοθέατα, το Συρράκο -δυστυχώς- είχε να μάς προσφέρει, μέσα στο χιονιά, μόνο τη φιλόξενη ζεστασιά στους ξενώνες του…
Η εκκλησία με το ονομαστό τέμπλο αλλά και το περιώνυμο λαογραφικό μουσείο- σπίτι του ποιητή Κ. Κρυστάλλη- ήταν κλειστά. Ferme’!
Το χωριό μπορεί να είχε κείνο το τριήμερο καμιά δεκαριά επισκέπτες, όχι όμως και τα κλειδιά για να δείξει τα αξιοθέατά του στους …παλαβούς που βρέθηκαν τέρμα Τζουμέρκα αψηφώντας τον καιρό. Τα κλειδιά του μουσείου και της εκκλησίας ήταν στα Ιωάννινα (!) μαζί με τον φύλακα.
Οταν αργά το μεσημέρι εμφανίστηκε το εκχιονιστικό της νομαρχίας, όλοι ξέσπασαν σε χαρούμενες ζητωκραυγές, σαν τους ναυαγούς που βλέπουν πλοίο στον μακρινό ορίζοντα.
Οι χειμώνες σε τούτο τον τόπο είναι δύσκολοι. Μόνο μία οικογένεια κτηνοτρόφων ζει μόνιμα στο Συρράκο. Οι περισσότεροι ξεχειμωνιάζουν στα Ιωάννινα. Κίνηση υπάρχει στο χωριό μόνο αν οι λίγοι πετρόχτιστοι παραδοσιακοί ξενώνες έχουν κόσμο.
Αντίθετα η περιοχή σφύζει από ζωή τα καλοκαίρια όταν επιστρέφουν οι ξενιτεμένοι στα πατρογονικά τους για διακοπές. Κάθε Δεκαπενταύγουστο στήνεται μεγάλο πανηγύρι στο Συρράκο, στην πλατεία του χωριού.
Διαδρομή με θέα στον Άραχθο
Μία ενδιαφέρουσα διαδρομή, στην άλλη πλευρά του βουνού, που αποκαλύπτει απέραντη θεά στον Άραχθο ποταμό είναι ο δρόμος προς Ιωάννινα από τα χωριά Προσήλιο, Παλαιοχώρι, Πετροβούνι.
Από το Συρράκο ο δρόμος συνεχίζει προς Προσήλιο, περνά το διάσελο αποκαλύπτοντας εντυπωσιακή θέα πάνω από τον Άραχθο ποταμό και κατεβαίνει με κλειστές φουρκέτες προς την κεντρική οδό των Ιωαννίνων, κοντά στην Ανατολή και τα Ιωάννινα.
Να επισκεφθείτε το Συρράκο καλοκαίρι για να περπατήσετε τα μονοπάτια του με το πέτρινα γεφύρια στο φαράγγι που οδηγούν στο απέναντι χωριό Καλαρρύτες.